Theeboer.inn.en worden geconfronteerd met lage en schommelende prijzen voor de theeblaadjes die ze verkopen. Ze hebben bovendien niet voldoende macht in de toeleveringsketen, die wordt gedomineerd door grote bedrijven. Ze verdienen slechts een fractie van de prijs die voor thee wordt betaald op de internationale markt.
Over de hele wereld wordt de meeste thee gekweekt op commerciële plantages, die ook ‘theetuinen’ worden genoemd. Op die plantages worden arbeid.st.ers tewerkgesteld om theeblaadjes te plukken, grond te bemesten, onkruid te wieden en de theestruiken te snoeien. De meeste plantages hebben ook een eigen theefabriek, waar nog meer arbeid.st.ers de blaadjes verwerken tot ‘kant-en-klare’ thee. De werknemers hebben het niet makkelijk: ze verdienen lage lonen, de werktijden zijn lang en ze hebben een moeilijke relatie met de directie van de plantage. Maar ze zijn wel afhankelijk van die directie om te voorzien in basisbehoeften als huisvesting, gezondheidszorg, toegang tot water en zelfs onderwijs voor hun kinderen.
In landen als Kenia en Sri Lanka wordt er ook thee gekweekt op kleine percelen grond. Die gronden zijn eigendom van individuele boeren, die hun vers geplukte bladeren verkopen aan plantages of theefabrieken. Deze kleinschalige boeren staan voor nog grotere uitdagingen, aangezien ze moeten concurreren met de thee van plantages, minder marktinformatie hebben en soms ook niet beschikken over de nodige landbouwinputs, zoals meststoffen of irrigatie, om de kwaliteit en de productiviteit van hun bedrijf te verhogen.
Fairtrade is actief in de theesector om de situatie van zowel de kleinschalige theeboeren als de arbeiders op de theeplantages te verbeteren. De Fairtrade standaarden dienen er om de arbeidsomstandigheden te verbeteren, de rechten van arbeiders op plantages te beschermen en ook steun te bieden aan de leden van coöperatieves. Zo krijgen ze meer zeggenschap in de toeleveringsketen van thee en kunnen ze hun inkomen verhogen.
Dus zowel de coöperatieven van kleinschalige boeren die bestuurd worden door de boeren zelf, als theeplantages die voldoen aan de strenge Fairtradestandaarden voor tewerkgestelde arbeiders, kunnen door Fairtrade worden gecertificeerd. De Fairtrade standaarden voor thee voorzien een Fairtrade minimumprijs afhankelijk van de origine van de thee, die fungeert als vangnet tegen de onvoorspelbare markt. De standaarden voorzien ook de betaling van een bijkomende Fairtrade premie van 0,50 dollar per kg (voor zwarte thee), die de producenten kunnen investeren zoals hen het beste lijkt. Ze kunnen de premie bijvoorbeeld investeren in betere landbouwmethodes zodat ze meer geld verdienen met hun oogst, of het geld besteden aan onderwijs, zuiver water of een ziekenhuis voor de gemeenschap.
Er zijn momenteel 240.800 theeboeren en 123.400 theearbeiders actief bij Fairtrade. De wereldwijde verkoop van Fairtrade thee is sinds 2004 verzesvoudigd, en bedroeg in 2014 12.200 ton.