De handel in snijbloemen is een belangrijke sector geworden: de waarde van de wereldhandel in bloemen wordt op meer dan 100 miljard dollar per jaar geschat. Ongeveer 80% van de rozen die in Europa verkocht worden, zijn ingevoerd! Het merendeel van de rozen in de supermarkt en bij de bloemist komt van Afrikaanse bloemplantages. Fairtrade gecertificeerde bloemen verkocht in België komen uit Kenia, Ethiopië en Tanzania.
Het klimaat in Afrika is perfect voor het kweken van bloemen, en in Europa kunnen de kosten van serres en verwarming vaak een grote ecologische voetafdruk hebben. De uitstoot van broeikasgassen door de productie van Fairtrade rozen in Kenia bleek 5,5 keer lager te zijn dan die van in Nederland, het luchttransport naar Europa meegerekend.
Sinds de jaren '90 werd het telen van rozen omwille van het gunstige klimaat en de lage productiekost geleidelijk aan meer overgebracht naar landen zoals Kenia, Ethiopie, Colombia of Ecaduor. De arbeidsomstandigheden zijn er vaak heel precair.
Voor deze landen speelt de sector van de bloemen- en plantenteelt een steeds belangrijkere rol: er staat niet alleen veel geld op het spel, maar ook heel wat jobs.
Bloemen telen gebeurt op grote en middelgrote plantages. Ze zetten een grote hoeveelheid arbeidskrachten in, die bestaan uit mannelijke en vrouwelijke arbeiders. Op sociaal vlak worden de werknemers in de plantages geconfronteerd met een grote instabiliteit, als gevolg van een wisselende vraag in consumerende landen. Naast die onzekerheid zijn er ook nog de bijzonder slechte arbeidsvoorwaarden: heel lange werkdagen en herhaalde blootstelling aan chemische producten zonder beschermende maatregelen. Bovendien wordt er weinig rekening gehouden met het recht op vereniging, op collectieve onderhandelingen of met de vakbondsvrijheid.
Om een verantwoord alternatief voor te stellen, ontwikkelde Fairtrade ook een systeem van certificatie voor bloemen die in Afrika en Zuid-Amerika geteeld worden.
Voor de meeste Fairtrade producten zoals koffie en cacao, certificeert Fairtrade uitsluitend coöperaties. Na verloop van tijd besloot Fairtrade zijn actieterrein ook uit te breiden naar de certificatie van landbouwplantages met betaalde arbeidskrachten, zoals bloemenkwekerijen. In 2001 werden bloemen uit Oost-Afrika het eerste Fairtrade product aangekocht bij plantages.
Vandaag werken we samen met 64 Fairtrade gecertificeerde bloemenkwerijen in acht landen, die bijna 60.000 werknemers vertegenwoordigen. De Fairtrade kwekerijen bevinden zich in Kenia, Ethiopië, Tanzania, Oeganda, Zimbabwe, Ecuador, El Salvador, Sri Lanka en Costa Rica. Het is bovendien mogelijk om je Fairtrade bloemen te traceren tot aan de kwekerij waar ze geplant werden.
Vooraleer een bloem het Fairtrade label kan dragen, moeten de bloemenkwekerijen en de importeurs voldoen aan precieze specificaties over de voorwaarden waarin de bloemen worden gekweekt en verkocht. Die moeten een antwoord bieden op de economische, sociale en ecologische problemen.
Er zijn heel wat manieren waarop we de positie van arbeiders op rozenplantages versterken:
Je koopt bloemen en planten als symbool van leven en liefde. Waarom kies je dan niet voor bloemen die ook bedoeld zijn om het leven van de mensen àchter het boeket te verbeteren?
