De mensenrechten zijn universeel en onvervreemdbaar. Ze zijn ondeelbaar, van elkaar afhankelijk en nauw met elkaar verbonden. Ze zijn universeel omdat alle mensen vanaf hun geboorte dezelfde rechten hebben, en dat onafhankelijk van hun woonplaats, afkomst, geslacht, godsdienst en culturele of etnische herkomst.
Fairtrade is ervan overtuigd dat landbouwers en werknemers recht hebben op hun deel van wat de handel opbrengt. Zonder hun werk zou diezelfde handel niet kunnen bestaan. Voor landbouwers is een eerlijke prijs de conditio sine qua non voor een eerlijk inkomen. Voor arbeiders ligt de sleutel voor een eerlijk loon in collectieve onderhandelingen en eerlijke prijzen voor wat ze produceren.
Helaas ziet de werkelijkheid er anders uit: meer dan 70 jaar na de aanvaarding van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, blijven deze grondrechten voor talloze mensen niets meer dan een blaadje papier. Zeker wanneer je het recht op een behoorlijke levensstandaard bekijkt: ‘een ieder heeft recht op een levensstandaard die hoog genoeg is voor de gezondheid en het welzijn van zichzelf en zijn gezin’. In landen met een laag of gemiddeld inkomen leeft meer dan een kwart van de werkende mensen in gematigde tot extreme armoede. Volgens Oxfam kwam in 2017 maar liefst 82% van de wereldwijd nieuw gecreëerde rijkdom terecht bij de 1% rijkste mensen, terwijl de helft van de bevolking die in armoede leeft geen cent meer kreeg.
De handel beïnvloedt op talloze manieren de mensenrechten, zowel in de regio's waarin geproduceerd wordt als binnen de internationale toeleveringsketens. Handel creëert jobs, goederen en diensten en kan oplossingen bieden voor sociale en milieuproblemen. Maar handel heeft ook een donkere keerzijde. Soms is het een excuus voor flagrante mensenrechtenschendingen.
In de landbouw zien we regelmatig deze mensenrechtenschendingen:
De sectoren en de regio’s waarin we werken staan bekend om hun tekortkomingen op het vlak van de mensenrechten. Net daarom is Fairtrade er actief.
De standaarden, programma’s, campagnes, minimumprijzen en premies die Fairtrade biedt, geven kleinschalige landbouwbedrijven en arbeiders de kans om meer grip te krijgen op hun situatie.
Daarom zoeken we onophoudelijk naar manieren om het inkomen van landbouwers en werknemers te verhogen. De Fairtrade minimumprijs en Fairtrade premie zijn twee van deze oplossingen. Daarnaast bepalen onze standaarden een minimumloon voor werknemers op landbouwbedrijven, in de landen die geen voldoende hoog minimumloon opleggen. Ook hebben we strategieën om boeren naar een leefbaar inkomen en werknemers naar een leefbaar loon toe te leiden.
Nu bedrijven steeds meer aandacht besteden aan het bannen van mensenrechtenschendingen in hun toeleveringsketens, een principe dat bekend staat als ‘human rights due diligence’, heeft Fairtrade zijn systemen en databanken verbeterd om de volledige productketens transparant te maken. Lees meer over de garanties voor de aankoopprocedures en de traceerbaarheid van Fairtrade gecertificeerde producten.
Vooruitgang boeken op het vlak van mensenrechten en duurzaamheid gaat niet vanzelf, bedrijven moeten er rekening mee houden wanneer ze hun budgetten samenstellen. Fairtrade maakt deel uit van de oplossing, door te luisteren naar boeren en werknemers, transparantie te garanderen en respect voor de producentenrechten te ondersteunen.