Het leefbaar loon voor de bananenregio's Magdalena, Urabá en Guajira in Colombia werd berekend op 1.644.569 Colombiaanse Pesos (COP) per maand, oftewel 385 euro volgens de huidige wisselkoers. De resultaten van het onderzoek tonen aan dat medewerkers op Fairtrade-gecertificeerde plantages in Colombia gemiddeld dit bedrag - en vaak zelfs meer - verdienen.
Algemene bevindingen
Uit de studie blijkt dat ongeveer de helft van de bananenarbeiders in Colombia al een leefbaar loon verdient. De meerderheid van degenen die een leefbaar loon verdienen, bevinden zich in Urabá. De veel hogere vakbondspercentage in de regio draagt rechtstreeks bij aan deze positieve cijfers.
Het gemiddelde loon voor bananenarbeiders dat onder de collectieve arbeidsovereenkomsten (CAO) valt, is ongeveer 3% hoger dan het berekende niveau van een leefbaar loon voor de regio. Tegelijkertijd is het gemiddelde geldende loon voor niet-gesyndiceerde arbeiders ongeveer 16% lager dan het leefbaar loon.
Bijna alle bananenarbeiders in de regio Urabá, en bijna de helft van de bananenarbeiders in de regio's Magdalena en Guajira, vallen onder een collectieve loonovereenkomst.
De belangrijke rol van vakbonden en Fairtrade-standaarden
De onderzoekers benadrukken dat deze positieve resultaten op vlak van leefbaar loon vooral het gevolg is van de langdurige constructieve relatie tussen de lokale vakbond, SINTRAINAGRO en de lokale werkgeversorganisatie, AUGURA. In Colombia heeft Fairtrade, net als elders, actieve participatie van werknemers op gecertificeerde boerderijen sterk bevorderd.
Het rapport vermeldt ook dat werknemers op Fairtrade-gecertificeerde boerderijen verschillende extra voordelen genieten in vergelijking met het standaard loonpakket. De Fairtrade Premium - een extra bedrag dat werknemers ontvangen bovenop de aankoopprijs voor elke doos verkochte Fairtrade-bananen - draagt bij aan de essentiële behoeften van de arbeiders en hun families.
De werknemers beslissen samen hoe de Premium wordt gebruikt. Typische voorbeelden zijn facilitatie van woningleningen, aankoop van huishoudelijke apparaten, schoolmaterialen en studiebeurzen of gemeenschapsprojecten.
Dit betekent ook dat consumenten door te kiezen voor Fairtrade-bananen een essentiële rol spelen in het verbeteren van het leven van werknemers en hun families.
Streven naar continue verbetering
Ondanks deze hoopgevende resultaten is het werk van Fairtrade nog lang niet voorbij. Het behouden van de verworven verbeteringen vereist een continue inzet. Niet alleen van Fairtrade, maar van alle partners in de toeleveringsketen.
Verdere steun voor het werk van lokale vakbonden is cruciaal. Fairtrade zet haar samenwerking met vakbonden, bedrijven, overheden, ngo's en andere stakeholders voort om de juiste voorwaarden te scheppen voor het betalen van een leefbaar loon.
In andere bananen producerende regio’s, zoals de Dominicaanse Republiek, Peru, Ghana en Kameroen, helpt Fairtrade om bruggen te slaan tussen arbeiders, vakbonden en werkgevers. Het beheer van de Fairtrade Premium is een andere manier waarop de stem van de arbeiders versterkt kan worden, zodat ze met elkaar kunnen overleggen, hun eigen beslissingen kunnen nemen en kunnen onderhandelen met het management van de plantage.
Meer inspanningen nodig voor alle bananenwerkers wereldwijd
De realiteit is echter bitter: het grootste deel van de landarbeiders in bananenplantages wereldwijd verdienen veel minder dan een leefbaar loon. Er zijn regio's in Colombia en andere bananen producerende landen waar veel meer werken engagement nodig is om de kloof tussen het actuele loon en een leefbaar loon te dichten.
Bananenarbeiders moeten meer toegang krijgen tot volledige werkgelegenheid en beter betaalde taken, vooral voor vrouwen, zodat een leefbaar loon niet afhankelijk is van geluk en bekwaamheid, zoals het rapport vermeldt. Dat betekent ook dat alle belemmeringen voor vakbondsvorming en collectieve onderhandelingen moeten worden weggenomen. Ten slotte, aangezien veel bananenarbeiders over de hele wereld informeel zonder contracten werken, is formalisering van arbeidsregelingen essentieel om geregistreerd, erkend en beter beschermd te worden.
Fairtrade zal het promoten van een eerlijke deal voor bananenarbeiders en -producenten blijven voortzetten, in de hoop dat andere partijen die betrokken zijn bij de toeleveringsketen van bananen zullen bijdragen aan het gemeenschappelijke doel van eerlijke en waardige arbeidsomstandigheden.