Fairtrade Belgium bezorgd om steeds lagere bananenprijzen

De voorbije jaren wint de discountbanaan sterk aan populariteit in België. Vandaag zijn deze goedkope bananen goed voor een marktaandeel van 27,5 procent, terwijl dat in 2016 nog 7,7 procent was. De druk die deze evolutie zet op de prijzen, die duidelijk dalende zijn, verontrust de producenten. Bovendien is de recente bananenepidemie – de erg schadelijke fusariumschimmel die afgelopen zomer twee Colombiaanse plantages infecteerde – een bedreiging voor duizenden families die voor hun levensonderhoud afhankelijk zijn van de bananenteelt. Om hun plantages te beschermen, zijn investeringen broodnodig maar onmogelijk, gezien de lage prijzen die de producenten voor de bananen krijgen.

De Belg betaalt steeds minder voor zijn bananen. “Die interesse in discountbananen vinden wij best opmerkelijk in deze tijden, waarin mensen steeds meer belang hechten aan duurzaamheid en zowat alle grote supermarktketens ook bananen met een Fairtrade-label aanbieden”, zegt Nicolas Lambert, algemeen directeur van Fairtrade Belgium.

Als consument verwacht je dat de prijs van een product bestaat uit een aantal kosten die alle partijen in de keten correct vergoeden. In het geval van de discountbananen gaat die vlieger echter niet op: de erg lage prijzen kunnen onmogelijk alle kosten dekken. Nochtans heeft ook de discountbanaan een reële kostprijs die moet gedragen worden. En helaas zijn het meestal de telers die daarvoor opdraaien.

Nicolas Lambert: “Dat we vandaag minder betalen voor een kilo bananen die we importeren uit Latijns-Amerika dan voor een kilo Belgische appelen of peren is opvallend. Er klopt duidelijk iets niet. Want ook onze boeren hebben recht op betere prijzen. Eén ding is zeker : voor de discountbanaan betalen we alvast geen eerlijke prijs.”

De dalende inkomsten zijn een groot probleem voor veel telers, die tegelijk wel hun productiekosten jaarlijks zien toenemen. In die omstandigheden is een bedreiging als de fusarium-epidemie een extra zware klap, en als de schimmel zich nog verder uitbreidt kan de bananenproductie zelfs stil komen te liggen. De lokale telers, andere ondernemingen en economieën die ervan afhankelijk zijn, zullen er enorme verliezen door lijden.

Een correcte prijs voor een eerlijke handel

Om een transitie te kunnen realiseren richting een duurzame en sterke bananensector, moeten de telers financieel worden ondersteund. Zonder dergelijke support zullen de prijzen verder zakken en onherroepelijk leiden tot kwaliteitsverlies en tot praktijken die slecht zijn voor het milieu en de mensenrechten. In 2016 publiceerde Oxfam een zorgwekkend rapport over de omstandigheden in de bananensector.

Er zijn nochtans oplossingen,” zegt Nicolas Lambert. “In Europa hebben verschillende supermarktketens al de stap gezet naar 100% Fairtrade-bananen. Sommige hebben zelfs al pilootprojecten opgestart die nog verder gaan en de ambitie hebben om leefbare inkomens te garanderen. De Belgische sector moet volgen om zo de transitie naar een duurzame bananensector mogelijk te maken en de telers levensnoodzakelijke inkomsten te garanderen. Er staat veel op het spel en een sterk antwoord en engagement van alle betrokken partijen is broodnodig. Het huidige model bewijst immers dat wanneer één partij zijn prijzen doet dalen, de andere vaak volgen, kost wat kost.

Zo eerlijk als een fair trade-banaan

Om ervoor te zorgen dat bananenproducenten een eerlijke prijs krijgen, zet Fairtrade Belgium tijdens de Week van de Fair Trade (2 t.e.m. 12 oktober) bananen in de kijker. Als je kiest voor een Fairtrade-banaan, kies je ook voor betere omstandigheden voor de producent zodat hij kan bouwen aan een betere toekomst voor zichzelf en de volgende generaties.

Tijdens deze week roept Fairtrade Belgium iedereen op om zo eerlijk te zijn als een Fairtrade banaan, door een foto met een banaan voor je mond te delen op Instagram met een eerlijke bekentenis erbij. Acteur Pieter Embrechts en tennister Yanina Wickmaeyer zetten, samen met andere BV’s, hun schouders onder de campagne.