Klimaatrechtvaardigheid moet hand in hand gaan met rechtvaardige handel. Producenten staan letterlijk aan de frontlijn van klimaatverandering, en krijgen te kampen met problemen zoals droogte, overstromingen, aardverschuivingen, bodemverarming en onzekere oogsten. Met een eerlijk inkomen kunnen boeren leren om weerbaarder te worden tegen klimaatverandering, en kunnen ze investeren in meer duurzame productiemethodes.
Een internationale coalitie van Fairtrade-spelers stelde eind november een beleidsnota op die de onderhandelaars op de VN-klimaatconferentie (UNFCCC) oproept om transparante, eerlijke en bindende mechanismen voor rechtvaardige handel in te bouwen. Zodat de onderhandelingen op COP24 écht leiden tot klimaatrechtvaardigheid. Hoe die beleidsnota eruit ziet, dat lees je hieronder.
Geen klimaatrechtvaardigheid zonder rechtvaardige handel
800 miljoen mensen op deze planeet lijden honger, daarvan zijn drie vierde kleinschalige boeren. Samen met landarbeiders zijn het precies deze boeren die het meest te maken krijgen met de verwoestende impact van de klimaatverandering. Toch komt hun stem niet aan bod tijdens de klimaatonderhandelingen.
De internationale coalitie van Fairtrade-spelers vraagt de beleidsmakers op de Klimaatconferentie (COP24) met aandrang om eerlijk handelsbeleid en Fairtrade-principes te erkennen als belangrijke strategieën voor boeren om zich aan te passen aan de klimaatverandering, en de gevolgen ervan te milderen.
De gezamenlijke beleidsnota ‘Trade Justice: A key component of building smallholder farmers’ climate resilience’ (‘Rechtvaardige handel: onmisbaar voor de klimaatweerbaarheid van kleinschalige boeren’) omschrijft vijf concrete stappen. Die zijn nodig om snel het wereldwijde economische systeem te hervormen, zodat het ten dienste staat van de mens en de planeet. Het gaat om: transparantie en bindende regels; financiële steun; vorming die focust op de boeren en technische expertise; investeringen in landbouwonderzoek en rechtvaardige belastingen.
“Kleinschalige boeren staan in de vuurlinie van de klimaatverandering. Ze dragen bij aan de wereldwijde voedselzekerheid, maar behoren toch tot de meest kwetsbaren voor de gevolgen van de klimaatverandering. Daarom hebben deze boeren dringend nood aan grootschalige steun om de klimaatuitdagingen aan te kunnen,” zegt Lannette Chiti, senior beleidsmedewerker klimaatverandering bij Fairtrade International.
Erinch Sahan, algemeen directeur van de World Fair Trade Organization, zegt: “De klimaatverandering treft de armsten het ergst, hoewel zij het probleem niet veroorzaakt hebben. Zij lijden onder steeds vaker mislukkende oogsten, watertekorten en natuurrampen. Als koepel van bedrijven voor wie deze mensen helpen de bestaansreden is, vraagt de WFTO de wereldleiders om gedurfde actie te ondernemen voor het klimaat. Wij, 330 bedrijven uit 70 landen, blijven onophoudelijk en vol toewijding samenwerken met onze partners en we nodigen de wereldleiders uit om hetzelfde te doen.”
Een eerlijker handelsmodel dat duurzame productie aanmoedigt
De impact van de klimaatverandering op het milieu-, economische en sociale vlak bedreigt de toeleveringsketens van landbouw- en handwerkproducten in de toekomst. Binnen de conventionele wereldhandel lijden kleinschalige producenten onder voortdurende prijsschommelingen en oneerlijke handelspraktijken. De Fairtrade-beweging schuift een eerlijker handelsmodel naar voren, één dat duurzame productie en consumptie aanmoedigt.
Een recent onderzoek (Le BASIC) over koffie en klimaatverandering toont aan dat eerlijke handelspraktijken het inkomen van producenten verbeteren. Ze verzekeren dat een groter deel van de toegevoegde waarde in de toeleveringsketen bij de producenten terechtkomt. Dat helpt de milieu- en maatschappelijke kosten significant te verminderen voor de producentengemeenschappen in het Zuiden. Daarom is rechtvaardige handel een cruciale stap in de richting van klimaatrechtvaardigheid, die de noden van kleinschalige landbouwers voorop stelt en rekening houdt met hun groeiende kwetsbaarheid.
Toch zal eerlijke handel alleen niet volstaan om het hoofd te bieden aan de uitdagingen die de klimaatverandering en de ongelijkheid in de waardeketens veroorzaken. Het wereldwijde economische systeem is dringend aan hervorming toe.
“De duurzaamheid van de handel in landbouwgrondstoffen staat serieus op de helling. Fair trade alleen volstaat niet om de klimaatverandering te bestrijden, maar eerlijke handel en duurzame prijzen zijn wel noodzakelijke voorwaarden om boeren weerbaar te maken voor de klimaatverandering,” zegt Sergi Corbalán, algemeen directeur van het Fair Trade Advocacy Office.
Meer info:
- Beleidsnota van de internationale Fairtrade-beweging, n.a.v. COP24
- Deze beleidsnota werd ondertekend door Fairtrade International, nationale Fairtrade organisaties, WFTO en FTAO
- Lees meer over de Fairtrade Standaarden