Toegenomen kosten voor koffieproducenten door klimaat- en economische crisis doen Fairtrade minimumprijs fors verhogen

Fairtrade verhoogt de minimumprijs voor koffie uit eerlijke handel met maar liefst 24%. Een noodzaak, gezien de stijgende kosten voor meststoffen, transport en logistiek door de wereldwijde financiële crisis. Ook het klimaat zet in toenemende mate koffieproductie onder druk door extreem en onvoorspelbaar weer en de verspreiding van ziektes. Door de forse prijsverhoging zorgt Fairtrade ervoor dat de koffieproducent uit de kosten geraakt en op een duurzame manier kan produceren. De verhoogde Fairtrade minimumprijs vormt een belangrijk veiligheidsnet dat de koffieproducenten beschermt tegen sterke dalingen van de koffieprijs op de wereldmarkt. Tenminste als ze hun koffie aan Fairtrade voorwaarden kunnen verkopen, want slechts een kwart van de wereldwijde Fairtrade koffieproductie wordt ook aan Fairtrade voorwaarden – minimum prijs en premie incluis – verkocht.

Fairtrade verhoogt haar minimumprijs voor Fairtrade gelabelde koffie. De prijsstijging is gemiddeld 24%, met een stijging van 29% voor Arabica en 19% voor Robusta. De prijs die de Fairtrade producent vanaf 1 augustus zal ontvangen voor zijn/haar koffie, bedraagt respectievelijk 1,8 USD per pond voor Arabica washed – goed voor 80% van de Fairtrade koffie - en 1,2 USD per pond voor Robusta (natural). De huidige hoge wereldmarktprijzen voor Arabica (tussen 1,7 en 1,8 USD per pond) worden zo verankerd in de Fairtrade minimuumprijs. Voor Robusta komen ze een stuk hoger te liggen (wereldmarktprijs op dit moment 0,98 USD per pond).

De prijsverhoging werd bepaald op basis van een analyse van de productiekosten in 2022 en door een bevraging van koffieboeren uit 40 landen. Hieruit bleek dat de productiekosten fel gestegen waren ten gevolge van inflatie en het klimaat. Zo zorgt de klimaatverandering onder andere voor een toegenomen verspreiding van koffieroest ​ – een schimmel dat koffiebladeren aantast en zo een roeste kleur geeft – wat tot grote oogstverliezen leidt. “Ondanks de recente stijgingen van koffieprijzen, moeten de koffieproducenten afrekenen met een enorme inflatie, gestegen productiekosten en oogstverliezen door de effecten van klimaatverandering”, stelt Philippe Weiler, CEO van Fairtrade Belgium. “De Fairtrade minimumprijs, die dient als veiligheidsnet ​ voor koffieboeren om uit de kosten te geraken, moest dus omhoog”. Welgekomen nieuws dus, voor de om en bij 900 000 Fairtrade koffieboeren die bij 650 producenten organisatie werkzaam zijn in meer dan 31 landen.

Want koffieproducenten leven vaak in armoede en 25% van hen moet rondkomen met minder dan 2,15 USD per dag (de internationale maatstaf voor extreme armoede). Voor hen is een eerlijke minimumprijs noodzakelijk. Niet enkel om uit de kosten te geraken, maar ook om bestand te zijn tegen plotse dalingen van de koffieprijs op de wereldmarkt. “Het veiligheidsnet dat de verhoogde Fairtrade minimumprijs biedt, is dus absoluut cruciaal en is beter aangepast aan de huidige context”, gaat Philippe verder. “Zo vinden koffieboeren opnieuw de nodige stabiliteit”. In het verleden heeft deze aanpak al duidelijk haar nut bewezen. Zoals ​ in 2019, toen de koffiemarktprijs daalde tot op zijn laagste niveau van 87 dollarcent per pond, en de Fairtrade minimumprijs tot 52 cent hoger was dan de marktprijs.

En ook de Fairtrade premie van 20 dollarcent per pond, die aan de coöperatieve wordt uitbetaald, maakt volop het verschil. Tenminste als de markt volgt en de vraag naar Fairtrade koffie stijgt. In België is het marktaandeel van Fairtrade koffie momenteel slechts 3%. Werk aan de winkel dus als we als koffiedrinkers de toekomst van koffie willen veilig stellen.