Het oordeel van de recente rapporten van de Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) zijn unaniem: het klimaat verandert en die verandering wordt veroorzaakt door de mens. De klimaatdoelstelling van het Akkoord van Parijs van 2015 om de temperatuurstijging wereldwijd onder de grens van 1,5°C te houden is nog steeds binnen handbereik, maar de kans dat de doelstelling gehaald wordt, neemt af naarmate de tijd vordert en de klimaatactie stokt.  

Er bestaat geen twijfel over: we moeten onze wereldeconomie dringend omvormen tot een systeem dat duurzaam is voor iedereen, overal. En we moeten beginnen met het zien van internationale handel als essentieel onderdeel van ons streven naar een duurzame toekomst. Van productie tot consumptie, internationale handel blijft een belangrijke oorzaak van de klimaatcrisis. Bovenal worden de gevolgen van klimaatverandering ongelijk verdeeld en komen ze terecht bij degenen die het meest kwetsbaar zijn voor en het minst verantwoordelijk zijn voor de status quo. Ook dat moet veranderen.  

Kleinschalige producenten, kmo's en werknemers in lage-inkomenslanden waar fair trade producten worden geproduceerd dragen het minst bij aan de uitstoot van broeikasgassen, maar ondervinden de meest schadelijke gevolgen van klimaatverandering. Het bewijs is duidelijk en illustreert de ernst en de frequentie van klimaatgebeurtenissen: hittegolven, grillige regenval en andere klimatologische veranderingen treffen momenteel kleinschalige boer.inn.en, werknemers en hun gemeenschappen. 

Dit is niet de toekomst die we willen, en het is niet de toekomst waar we voor werken. Fair Trade ziet een samenleving voor zich die zowel mens als planeet respecteert en duurzame benaderingen omarmt op wereldwijde markten waar regelgeving duurzame productie en consumptie bevordert. Meer dan 1,9 miljoen boer.inn.en, KMO's en arbeiders die de kern vormen van Fair Trade zijn het bewijs dat nieuwe economische modellen gebaseerd op partnerschappen, wel degelijk beschikbaar zijn. En ze werken. 

Onze call to action

Overheden

• Voldoen aan de $100 miljard klimaathulp beloofd tegen eind 2022 

• Verlies en schade adresseren 

• Ervoor zorgen dat de klimaatfinanciering ten goede komt aan kleinschalige boer.inn.en, kmo's en werknemers, onder meer door hen te betrekken bij het opzetten van klimaat-programma's. 

• Een handelsbeleid voeren ter ondersteuning van de mensenrechten en het milieu 

• Overeenstemming bereiken over regelgeving die de diepere oorzaken van de achteruitgang van het milieu aanpakt (bijvoorbeeld ontbossing) door niet-naleving te bestraffen en ervoor te zorgen dat de last van de regulering niet op de schouders van kleinschalige producenten terechtkomt.  

Bedrijven

• Boer.inn.en, kmo’s en arbeiders ondersteunen in de kosten van adaptatie en mitigatie. 

• Eerlijke prijzen betalen aan kleinschalige producenten, kmo’s en arbeiders.  

• Partnerschappen vormen binnen de waardeketen om deze doelstellingen te bereiken.  

Hoe Onderneemt Fair Trade Klimaatactie? 

Fair Trade Organisaties hebben een diep begrip van de onderlinge verbondenheid tussen mensenrechten en milieurechten, en we blijven concrete stappen ondernemen om deze rechten te beschermen. Tot op heden produceren 1.880 organisaties in meer dan 70 landen Fair Trade gecertificeerde goederen, waaronder Fairtrade koolstofkredieten. Fairtrade koolstofkredietprojecten hebben in de afgelopen vijf jaar meer dan 650.000 ton CO2 verminderd en meer dan €7 miljoen aan omzet gegenereerd. Meer dan 450 geverifieerde Fair Trade ondernemingen wereldwijd laten zien dat andere bedrijfsmodellen mogelijk zijn.  

Van Papoea-Nieuw-Guinea tot Mexico investeren Fair Trade gecertificeerde producentenorganisaties ook in economische alternatieven voor nieuwe generaties boer.inn.en in producerende landen. Dit betekent dat zij de blootstelling van deze organisaties aan milieurisico's evalueren, met hen samenwerken om klimaataanpassingsplannen te implementeren en samenwerken aan opleidingsinspanningen om mannelijke en vrouwelijke jeugdleiders te ondersteunen bij de bescherming en het herstel van de natuur. Meer dan 500 eerlijke-handelsorganisaties in Azië, de Stille Oceaan, Afrika, het Midden-Oosten en Latijns-Amerika passen agro-ecologische praktijken en duurzame toeleveringsketens toe. De meeste van hen produceren producten zoals koffie, cacao, bananen, mode, juwelen, interieurdecoratie en verwerkt voedsel. 

Fair Trade gelooft dat de wereldwijde klimaat- en biodiversiteitscrisis alleen kan worden aangepakt met een diep begrip van de menselijke context. Een duurzaam economisch model zoekt naar  oplossingen  voor de meest getroffen mensen in het systeem. Als wereldwijde beweging erkennen wij de dringende noodzaak om te werken aan de verbanning van oneerlijke machtsdynamiek in de mondiale, regionale en nationale handel door de macht te verschuiven naar kleinschalige boer.inn.en, arbeiders en ambachtslieden. Daarom hebben we tijdens de COP26 alle spelers in de wereldwijde toeleveringsketen opgeroepen om hun verantwoordelijkheid te nemen en zich de strijd tegen klimaatverandering toe te eigenen door handelsovereenkomsten te sluiten die eerlijk zijn voor mens en planeet, en door het voortouw te nemen op het gebied van mensenrechten en milieuzorg. 

Fair Trade-organisaties en -ondernemers zetten in op hernieuwbare energie en energie-efficiëntie, herbebossing en stopzetting van ontbossing en herstel van de gezondheid van de bodem om het productiepotentieel ervan te verhogen, waardoor de uitbreiding van landbouwgrond op plaatsen met een grote koolstofvoorraad wordt beperkt. Deze acties bevorderen een efficiënt gebruik van natuurlijke hulpbronnen op een ecologisch duurzame manier en beschermen, beheren en herstellen gewijzigde ecosystemen die de meest kwetsbare gemeenschappen treffen. 

Het Fair Trade Objectief: “Een Faire and Gefundeerde Transitie” 

Kleine boer.inn.engemeenschappen en kmo's begrijpen beter dan eender wie hoe klimaatverandering hun lokale omgeving beïnvloedt en zij kunnen onschatbare inzichten verschaffen over hoe de nodige veranderingen kunnen worden doorgevoerd om veerkrachtiger en duurzamer te worden. Landbouwgemeenschappen en kmo's moeten de mogelijkheid hebben om de koers van de koolstofreductieregelingen te sturen en duidelijke communautaire en financiële voordelen te behalen. Zij moeten ook kunnen profiteren van een hoog niveau van extra koolstofafvang. Maar om een eerlijkere en duurzamere toekomst voor iedereen te bereiken, moeten alle belanghebbenden in onze wereldwijde toeleveringsketen meer doen en een verschil maken. Dat moeten zij doen door de behoeftes van kleine boer.inn.engemeenschappen en kmo’s centraal te stellen.  

De lidstaten en hun regeringen moeten cruciale steun verlenen aan gemeenschappen om lokale en deskundige kennis over klimaatverandering te mobiliseren en te benutten. Bovendien moeten zij hun beloften inzake klimaatfinanciering nakomen en een regelgevingssysteem opzetten dat milieuprestaties beloont en milieuschade bestraft. Van hun kant moeten bedrijven de werkelijke waarde van voedsel en andere natuurlijke hulpbronnen erkennen en er eerlijkere prijzen voor betalen. Door eerlijke prijzen te betalen, de werkelijke waarde van producten te respecteren en zich aan eerlijke handelspraktijken te houden, hebben boer.inn.en, kmo’s en werknemers in lage-inkomenslanden de middelen om de investeringen te doen die nodig zijn voor klimaataanpassing en -mitigatie. 

Als de wereldhandel er niet op aandringt dat alle actoren in de toeleveringsketen verantwoordelijkheid delen om ervoor te zorgen dat hun praktijken mens en planeet niet schaden, zal klimaatrechtvaardigheid nooit een realiteit worden.  Beleidsmakers moeten eerlijk zijn over hun klimaatbelofte en actoren in de toeleveringsketen uitnodigen om samen met de Fair Trade-beweging en haar partners te demonstreren hoe klimaatrechtvaardigheid in handelssystemen kan worden ingebouwd.  

Voor een duurzame toekomst is het ook essentieel dat alle belanghebbenden ervoor zorgen dat de kosten van de naleving van de huidige en toekomstige milieu- en klimaatwetgeving niet op de schouders van kleinschalige producenten terechtkomt. In plaats daarvan moeten zij worden weerspiegeld in eerlijkere prijzen voor de producten die zij aanbieden, en in leefbare inkomens en leefbare lonen.  

Fair Trade roept lidstaten Op 

• Fair Trade steunt de internationale oproepen aan hoge-inkomenslanden om hun belofte na te komen van de 100 miljard dollar aan klimaathulp tegen eind 2022 en om cruciale strategieën te ontwikkelen om kwetsbare gemeenschappen te helpen verlies en schade als gevolg van klimaatverandering te boven te komen. Door deze oproep te herhalen, willen we dat deze fondsen terechtkomen bij kleinschalige boer.inn.en, arbeiders en kmo's, en dringen we erop aan dat zij zeggenschap krijgen over de besteding van de financiering in het belang van hun gemeenschappen. 

• In dezelfde geest roepen wij alle lidstaten op om duurzame partnerschappen te steunen, mogelijk te maken en aan te moedigen. De lidstaten moeten duurzame productie bevorderen en stimuleren door middel van belastingregelingen of tariefvoorwaarden voor duurzame producten in handelsovereenkomsten. Onze ervaring is dat partnerschappen doeltreffender zijn wanneer landbouwers en kmo’s centraal staan in de besluitvorming. 

• Klimaatfinanciering moet ook ten goede komen aan kleinschalige boer.inn.en en werknemers. Daarom pleiten wij voor financiering en partnerschappen op bedrijfsniveau die kleinschalige boer.inn.en en werknemers in staat stellen zich aan te passen en veerkrachtiger te worden, en tegelijkertijd helpen bij de overgang naar netto nul-leveringsketens. Nu minder dan 2% van de klimaatfinanciering naar kleinschalige boeren gaat, moeten de toekenningscriteria en -procedures van financiële mechanismen zoals het Green Climate Fund – zowel als nieuwe commitments zoals het deforestation fund aangekondigd op de COP26 – beschikbaar gemaakt worden voor kleinschalige producenten en hun organisaties op een heldere en niet-bureaucratische manier.  

Fair Trade roept de privésector Op 

• De Fair Trade-beweging dringt aan op gezamenlijke steun bij het bewerkstelligen van veranderingen op zowel consumenten- als productieniveau in alle toeleveringsketens. Het is onrechtvaardig dat kwetsbare gemeenschappen in lage-inkomenslanden de volledige kosten van de klimaatcrisis moeten dragen. Zij hebben het minst bijgedragen tot de klimaatverandering, maar voelen het zwaarst de schadelijke gevolgen ervan. Degenen die historisch gezien verantwoordelijk zijn voor de emissies hebben de grootste verantwoordelijkheid om de rekening voor de aanpak ervan te betalen. We kunnen niet verwachten dat kleine boeren, KMO's en werknemers de kosten dragen van de overgang naar een duurzame toekomst wanneer ze te weinig betaald krijgen voor de goederen die ze produceren en wanneer endemische, uitbuitende handelspraktijken de macht concentreren aan de top van de toeleveringsketens. 

• Ons wereldhandelssysteem vereist een snelle en volledige overgang naar duurzame praktijken, inclusief de betaling van leefbare inkomens en lonen. De dramatisch lage prijzen en ongelijke omstandigheden waarmee kleinschalige boer.inn.en, arbeiders en kmo’s worden geconfronteerd, weerhouden hen en hun gemeenschappen van de bloeiende toekomst die zij verdienen. Als een actie in de wereldhandel leiden tot een verslechtering van het milieu en van de mensen- en arbeidsrechten, mag die handel niet als eerlijk worden beschouwd. 

Fair Trade Vraagt om Beleid dat Werkt voor Mens en Planeet 

• Het mondiale handelsbeleid moet de hoogste milieunormen en mensen- en arbeidsrechten ondersteunen, en zich inzetten voor een drastische vermindering van de koolstofuitstoot. Dit om best practices en koolstofarme innovatie te stimuleren, de productie van en handel in duurzame producten aan te moedigen en de invoering van duurzame technologieën in de toeleveringsketens aan te moedigen, met inbegrip van investeringen in duurzame vervoersopties. 

• Wij weten dat de gevolgen van de klimaatcrisis reeds voelbaar zijn voor gemeenschappen in lage-inkomenslanden. Het handelsbeleid moet een cruciale rol spelen door ervoor te zorgen dat meer waarde terechtkomt bij kleinschalige producenten, kmo’s en werknemers, zodat zij een leefbaar inkomen en een leefbaar loon krijgen. Bovendien moet het handelsbeleid hen in staat stellen te investeren in cruciale aanpassings- en mitigatietechnieken en tegelijkertijd ontwikkelingsresultaten, regionale integratie en een betere markttoegang te ondersteunen. 

• Bovendien moeten alle handelsovereenkomsten blijk geven van een onwrikbare inzet voor de mensenrechten, de verdragen van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO), de doelstellingen voor duurzame ontwikkeling (SDG's) en de Overeenkomst van Parijs door middel van bindende en afdwingbare eisen. Alleen op die manier kunnen we handel, ontwikkeling en milieu samenbrengen als overeenkomstige onderdelen van de oplossing om de klimaatcrisis aan te pakken. 

Fair Trade Vraagt om Human Rights and Environmental Due Diligence 

• Fair Trade roept op tot meer initiatieven ter versterking van de milieu- en mensenrechtenregels, zoals degene die momenteel door de Europese Unie worden nagestreefd. Wij juichen met name de richtlijn inzake duurzaam ondernemingsbestuur en de verordening inzake ontbossingsvrije producten toe. Fair Trade verwelkomt ook de erkenning door het Braziliaanse Hooggerechtshof van het Akkoord van Parijs als mensenrechtenverdrag, evenals de Britse Milieuwet, gericht op het aanpakken van ontbossing in waardeketens om onbedoelde negatieve gevolgen voor kleinschalige producenten te voorkomen. 

• Fair Trade vindt dat niemand alleen mag achterblijven. Daarom roepen wij beleidsmakers op om de onderliggende oorzaken van ontbossing en aantasting van bossen aan te pakken en tegelijkertijd nieuwe marktregels uit te vaardigen. Dit houdt onder meer in dat het belang van leefbare lonen en inkomens expliciet wordt onderstreept in de wetgeving inzake due diligence, samen met een evaluatie van de manier waarop de aankooppraktijken van bedrijven, met inbegrip van de prijzen, een impact hebben op de mensenrechten en het milieu. Ook zullen toezeggingen worden gedaan voor aanvullende financiële steunmechanismen voor kleinschalige boer.inn.en, hetzij via overheidssteunuitgaven, publiek-private partnerschappen en/of steun aan kmo's. 

• Wij dringen ook aan op de invoering van krachtige maatregelen om bedrijven die de klimaatregelgeving niet naleven te bestraffen en ervoor te zorgen dat kleinschalige boer.inn.en, kmo’s en werknemers financieel worden ondersteund in de kosten van de naleving van due diligence-maatregelen. Zij mogen niet alleen opdraaien voor de kosten van een klimaatcrisis die zij niet hebben veroorzaakt. Bindende wettelijke kadervoorwaarden moeten zodanig worden opgesteld en gehandhaafd dat zij een duurzame aanpak van zakendoen bevorderen, oneerlijke concurrentie voorkomen, een einde maken aan de uitbuiting van gemeenschappen en de natuur, en garanderen dat de betrokkenen hun rechten beschermd zien en toegang krijgen tot rechtsmiddelen. 

Onze visie voor een klimaatrechtvaardige toekomst 

Het is oneerlijk om de kosten van onze klimaatcrisis af te wentelen op de schouders van de meest kwetsbare gemeenschappen. Daarom roept de wereldwijde Fair Trade-beweging op tot het afdwingen van publieke klimaatverbintenissen en tot het afleggen van verantwoording door handelspartners voor hun klimaatbeloften. Maar daar laten we het niet bij. 

We weten ook dat kleinschalige producenten, arbeiders en kmo's deel uitmaken van de klimaatoplossing. En we weten dat de toekomst van onze planeet afhangt van het omarmen van bewezen alternatieven voor de huidige productiepatronen, het prioriteren van investeringen voor eerlijkere transities, en het opschalen van de opties voor klimaataanpassing en -mitigatie binnen dit decennium.  

Fair Trade organisaties en ondernemers begrijpen dat het nemen van concrete maatregelen tegen klimaatverandering een uitdagende, tijdrovende en immer evoluerende taak is. Maar we wéten dat klimaatrechtvaardigheid binnen internationale handel haalbaar is. Wij zijn bereid de nodige investeringen te doen om verandering teweeg te brengen. We roepen alle belanghebbenden in de toeleveringsketen op om hetzelfde te doen.  

Fair Trade Organisaties en Ondernemers nodigen alle actoren in de wereldwijde toeleveringsketen uit om hun steun aan producerende landen te verhogen bij het beheren van milieurisico's en het vergroten van de klimaatbestendigheid in de richting van een nieuw economisch model gekenmerkt door klimaatrechtvaardigheid.  

We moeten gezamenlijk handelen, en we moeten nu handelen. Er is geen klimaatrechtvaardigheid zonder eerlijke handel.