Hoe is dit mogelijk? Aan verbintenissen is er in elk geval geen gebrek. De internationale gemeenschap heeft zich via de Sustainable Development Goals (duurzame ontwikkelingsdoelstellingen van de VN) geëngageerd om kinderarbeid te bannen tegen 2025. Het Verenigd Koninkrijk, Australië, Frankrijk en Nederland hebben wetten gestemd die bedrijven verplichten om kinderarbeid bij hun toeleveranciers aan te pakken. Andere landen zijn van plan om dat voorbeeld te volgen.
Hoe kunnen we die verbintenissen nu omzetten in tastbare resultaten? Kinderarbeid heeft uiteenlopende oorzaken, maar het economische aspect blijft primeren. Zolang gezinnen geen behoorlijk inkomen halen uit hun gewassen en jongeren niet aan fatsoenlijk werk geraken, blijft het moeilijk om die SDG-doelstelling te halen.
Fairtrade zet zich in om boeren en arbeiders aan een behoorlijk inkomen te helpen. Kinder- en dwangarbeid zijn volgens onze standaarden altijd totaal onaanvaardbaar geweest. Mettertijd groeide echter het besef dat enkel standaarden en controles dit diepgewortelde probleem niet zouden oplossen.
Tien jaar geleden stuurden we onze aanpak bij. In 2009 werden we het eerste certificatiesysteem dat het bannen van kinderarbeid aanpakt op basis van mensenrechten, met als belangrijkste doelstelling het beschermen van de kinderen zelf. We spraken met duizenden kinderen en jongeren in Fairtrade-gemeenschappen van producenten over hun opvattingen en behoeften. En we werkten samen met ngo’s, kinderrechtenorganisaties, academische instellingen, bedrijven en overheden om oplossingen te vinden die alle spelers in de productieketen bij elkaar brengen.
Uit de voorbije tien jaar kunnen we vier belangrijke lessen trekken:
Kinderarbeid op boerderijen een halt toeroepen is niet genoeg
Dit jaar is het thema van de Internationale Dag tegen Kinderarbeid: “Kinderen moeten dromen, niet werken op het land”. Absoluut terecht. Maar we moeten ook verder kijken dan werken op het land. Tijdens een recente workshop op de Filipijnen vertelde een jonge dochter van een suikerrietboer dat gendergerelateerd geweld alomtegenwoordig is in haar gemeenschap. Kinderen in en rond Fairtrade-boerengemeenschappen vertellen ons dat ze het slachtoffer werden van misbruik thuis, in het dorp en op school. We kunnen kinderarbeid in de landbouw niet aanpakken zonder op te treden tegen andere oorzaken van misbruik en geweld tegen kinderen en jongeren.
De aanpak van Fairtrade is gericht op de hele gemeenschap waarin de boeren, arbeiders en hun gezinnen leven. Vandaar ook de naam: Youth Inclusive Community Based Monitoring and Remediation (YICBMR) on Child Labour.