Op 3 mei staken we – ter gelegenheid van World Fair Trade Day – de Ghelamco Arena in Gent in een nieuw kleedje. Letterlijk zelfs, want een hele avond lang zag je afbeeldingen van t-shirts afgebeeld op de lichtinstallatie van de voetbaltempel. Gent heeft een roemrijk textielverleden, en dat zie je ook nu nog. Gent is de allereerste FairTradeGemeente, en zet zich het hele jaar door in voor eerlijke handel. Vooral op vlak van eerlijk textiel: ze organiseert om de twee jaar een Fair Fashion Fest, en creëerde een toolbox voor sociaal verantwoorde werkkledij.
Kan je spreken van duurzaamheid wanneer je de mens die de katoen voor je kleren geproduceerd heeft, vergeet? Het antwoord is simpel: nee. Bij Fairtrade zien we dat anders: we streven naar meer sociale rechtvaardigheid in voedsel- en productieketens. Katoenproducenten en textielarbeiders verdienen àllemaal een eerlijke prijs voor de katoen die ze telen of verwerken. Hun sociale rechten – zoals een leefbaar inkomen – moeten centraal staan in het duurzaamheidsdebat.
Het recht op een leefbaar loon of inkomen is voor vele boeren vandaag nog verre van realiteit. Ook in de katoensector.
Textielarbeiders hebben één van de zwaarste jobs ter wereld. In Bangladesh en India werken vrouwen tot 60 uur per week, en verdienen ze niet meer dan 30 cent per uur. Volgens Fashion Revolution heeft meer dan 90 procent van de arbeiders in de wereldwijde mode-industrie geen enkele kans om hun loon of arbeidsomstandigheden te veranderen. Hun benarde situatie werd nog verergerd door corona, waardoor alleen al in Bangladesh meer dan een miljoen kledingarbeiders zijn ontslagen.
Het kan ook anders. Naast de Standard for Cotton en de Standard for Traders, is er ook een Fairtrade Textile Standard. Dat is de eerste in zijn soort die van toepassing is op mensen die in de hele toeleveringsketen werken, van katoenzaad tot afgewerkte textielproducten - wat betekent dat iedereen er voordeel uithaalt. In deze Standard liggen onder andere de sociale criteria vast voor iedereen die werkzaam is in de textielsector. Ze garanderen hen een eerlijk inkomen, geven tools om armoede te bestrijden, en een sterkere positie te verwerven. Deze criteria zorgen ervoor dat werkgevers leefbare inkomens betalen, het recht om lid te worden van een vakbond garanderen, en ervoor zorgen dat principes wat betreft gezondheid, veiligheid en milieu nageleefd worden.
De Fairtrade Standaarden werken ook op ecologisch vlak aan het verbeteren van duurzaamheid: ze beschermen de gezondheid en veiligheid van de boeren en verbieden genetisch gemodificeerde katoenzaden. Een groot percentage van het Fairtrade katoen is ook biologisch gecertificeerd, en Fairtrade moedigt katoenboeren aan en stelt hen in staat om de natuurlijke omgeving te beschermen als integraal onderdeel van het runnen van hun organisatie.
