Het label verwerven
Lees meer
Producten met het Fairtrade label moeten de internationale standaarden van Fairtrade International naleven.
De Fairtrade standaarden vormen het geheel van normen die producentenorganisaties, plantages en bedrijven moeten naleven in de hele keten: van grondstof over verwerking, tot het eindproduct in de winkelrekken. Die standaarden omvatten een set van sociale, economische en ecologische criteria die een duurzame ontwikkeling van producentenorganisaties mogelijk maken.
Versterking van de producenten en de arbeid(st)ers in het Zuiden
Het opstellen en regelmatig herzien van de standaarden behoort tot de belangrijkste taken van Fairtrade International en gebeurt volgens de richtlijnen van ISEAL, in de vorm van een transparant proces waarbij alle deelnemers betrokken worden.
De Fairtrade standaarden omvatten essentiële eisen en ontwikkelingsindicatoren. Om een Fairtrade certificatie te krijgen, moet elke producentenorganisatie die essentiële eisen naleven. Na de eerste certificatie moeten de producentenorganisaties voldoen aan de eisen op vlak van ontwikkeling. Die eisen gaan dieper, en zijn vooral bedoeld om de organisatie en de arbeidsvoorwaarden van de producenten te verbeteren en op lange termijn doeltreffende maatregelen te nemen voor de bescherming van het milieu.
Fairtrade wil de rol van producenten en hun gemeenschap versterken. Twee miljard mensen – of een derde van de mensheid – zijn rechtstreeks afhankelijk van producenten en producentes. Dankzij Fairtrade kunnen deze producenten hun organisatie binnen de coöperatieves versterken, hun productiviteit en infrastructuur verbeteren, om zo op lange termijn een betere positie in te nemen op de wereldmarkt.
Het belangrijkste doel is het verbeteren van arbeidsvoorwaarden op de plantages en de bloemen- en theekwekerijen. Door middel van een comité van democratisch verkozen arbeiders kunnen de arbeiders beslissen in welke projecten ze de Fairtradepremie willen investeren. De vertegenwoordigers en vertegenwoordigsters van het management maken ook deel uit van het comité, maar ze hebben slechts een adviserende rol - geen stemrecht. Ze kunnen enkel hun veto uitspreken wanneer de Fairtradepremie duidelijk verkeerd wordt gebruikt.
De Fairtradestandaarden voor teelten onder contract (in het Engels: “contract production”) bieden producenten die nog niet voldoende georganiseerd zijn en die dus nog niet aan alle criteria voldoen, de gelegenheid om ondanks alles deel te nemen aan Fairtrade.
Omdat de onderhandelingsvoorwaarden verschillen van product tot product, bestaan er naast de basisstandaarden ook nog specifieke standaarden per grondstof. De Fairtrade minimumprijzen en de Fairtrade premies worden bepaald per product en herkomst. Indien nodig worden ze aangepast.
De in 2015 volledig herziene standaarden leggen de klemtoon op meer transparantie om de producenten en handelsactoren een veilige en eerlijke handelsrelatie te laten opbouwen. De normen/criteria rond de betaling van de Fairtrade minimumprijs en de Fairtrade premie, het afsluiten van contracten, de voorfinanciering en de planning van de aankopen vormen de kernpunten van deze standaard.
Op 22 maart 2016 publiceerde Fairtrade International een standaard voor textiel die betrekking heeft op de hele productieketen. Die Fairtrade standaard voor textiel en het bijbehorende programma zijn bedoeld om de levens- en arbeidsomstandigheden te verbeteren, en de rechten van de arbeidsters en arbeiders van de hele verwerkingsketen te versterken.
Wanneer een product het Fairtrade label draagt, betekent dit dat het verwerkt wordt in overeenstemming met de internationale Fairtrade standaarden. De handelspartner betaalt de Fairtrade producent een eerlijke prijs, dat wil zeggen een Fairtrade premie en waneer het van toepassing kan zijn, een minimumprijs (een vangnet tegen prijsschommelingen). In de meeste gevallen is het product en zijn inhoud voor 100% afkomstig van de door Fairtrade gecertificeerde producentenorganisatie.
Dat betekent dat de banaan met het Fairtrade label geplukt is door een Fairtrade boer. Dat geldt ook voor het andere fruit, de rozen, koffie, rijst, honing, noten, kruiden en katoen afkkomstig uit eerlijke handel. Voor al deze grondstoffen is op die manier fysieke traceerbaarheid verzekerd. De Fairtrade producten worden gescheiden van de conventionele producten in de volledige toeleverings- en verwerkingsketen. De controleorganisatie FLOCERT controleert de goederen- en geldstromen doorheen de hele toeleveringsketen.
Deze grondstoffen worden geoogst door Fairtrade landbouwers of -arbeiders, en mogen daarna op de plaats van productie in het Zuiden of tijdens de verwerking in het Noorden worden vermengd met non-Fairtrade grondstoffen. Een constante fysieke scheiding van Fairtrade en non-Fairtrade goederen kan in dit geval niet worden verzekerd. Maar producten met het Fairtrade label voldoen voor 100% aan de Fairtrade criteria, want voor die producten wordt een Fairtrade premie en een minimumprijs betaald aan de gecertificeerde producentenorganisatie.
In totaal heeft de industrie maar het recht om de hoeveelheid Fairtrade producten te verkopen die overeenstemt met de Fairtrade grondstoffen die ze heeft aangekocht. In dat geval geldt het zogenaamde principe van 'mass balance'.
In dat geval is het ook belangrijk dat elke aankoop van een Fairtrade product een directe impact heeft op de organisatie van de producenten in het Zuiden. Je steunt rechtstreeks de producentenorganisaties in het Zuiden én je hebt de zekerheid dat de Fairtrade toeslagen op de prijs terechtkomen bij wie er recht op heeft, namelijk de producenten.
