Op woensdag 5 mei dompelden we het Pilar-gebouw van de VUB onder in koffietassen. Dat deden we in het kader van World Fair Trade Day: we wilden letterlijk de schijnwerpers richten op de meest symbolische producten van eerlijke handel. Producten die we elke dag gebruiken… Maar waar we al lang niet meer van wakker liggen wie er precies voor gezorgd heeft.
Kan je spreken van duurzaamheid wanneer je de mens die jouw kopje koffie heeft geproduceerd, vergeet? Het antwoord is simpel: nee. Bij Fairtrade zien we dat anders: we streven naar meer sociale rechtvaardigheid in voedsel- en productieketens. Koffieproducenten verdienen àllemaal een eerlijke prijs voor wat ze telen. Zolang koffieboeren geen toegang hebben tot een leefbaar inkomen kan er dan ook geen sprake zijn van duurzaamheid, want armoede kan nooit duurzaam zijn.
De wereldwijde koffie-industrie levert elk jaar meer dan 200 miljard dollar op, terwijl het inkomen van de gemiddelde boer de afgelopen 20 jaar nauwelijks is veranderd. Van deze 200 miljard dollar ontvangen koffieboeren met moeite iets tussen de 6% en 10%.
Naast de economische gevolgen van de lage prijzen voor de gezinnen van koffieboeren zorgt dit ook voor een kettingreactie: verhoogde kinder- en dwangarbeid, minder aandacht voor het milieu, voedselonzekerheid, stijgende emigratiecijfers en koffie van lagere kwaliteit. Boeren die hun basisproductiekosten niet kunnen betalen, kunnen niet investeren in de noodzakelijke vernieuwing van hun boerderijen, of in duurzamere landbouwmethodes. Een negatieve spiraal die door de corona- en klimaatcrisis nog verder versterkt wordt.
Fairtrade is het enige wereldwijde duurzaamheidslabel dat een minimumprijs voor koffie garandeert. Koffiecoöperatieves met Fairtrade-label verdienen momenteel de Fairtrade minimumprijs van 1,40 dollar per pond, zo’n 40 procent meer dan de huidige marktprijs, of 1,70 dollar per pond biologische bonen. Daarnaast verdienen ze 0,20 dollar per pond Fairtrade premie, waarvan minstens 25 procent wordt geïnvesteerd in initiatieven om de productiviteit en kwaliteit te bevorderen.
Maar dat is nog altijd niet genoeg. Volgens voorlopige schattingen zou de exportprijs rond 2,00 dollar per pond moeten liggen voor een vierkoppig boerengezin in Colombia om een leefbaar loon te hebben, in de veronderstelling van een hoog, maar haalbaar productieniveau. Dat is het dubbele van de huidige marktprijs en 43 procent meer dan de huidige Fairtrade minimumprijs.
Onze oproep: iedereen kan zijn steentje bijdragen. Consumenten, grote koffiebedrijven, overheden, organisaties, bedrijven… Laten we allemaal een eerlijke prijs betalen voor onze koffie.
