Een chocoladereep zo groot als het MAS? Het zou de droom kunnen zijn van heel wat chocoladeliefhebbers, maar toch werd het voor één keer realiteit. Voor World Fair Trade Day – die elk jaar plaatsvindt op 8 mei – dompelden we het iconische Antwerpse gebouw onder in grote chocoladerepen. Zo wilden we letterlijk de schijnwerpers te richten op één van de meest symbolische producten van eerlijke handel. Waarom Antwerpen? De Haven van Antwerpen speelt een grote rol bij de import en export van cacao. Zo was België in 2019 het 5e meest belangrijke land voor de import van cacao. 60% van de cacao die wij in Europa verwerken, komt uit West-Afrika.
Kan je spreken van duurzaamheid wanneer je de mens die de cacao voor je chocoladereep geproduceerd heeft, vergeet? Het antwoord is simpel: nee. Bij Fairtrade zien we dat anders: we streven naar meer sociale rechtvaardigheid in voedsel- en productieketens. Cacaoproducenten verdienen àllemaal een eerlijke prijs voor wat ze telen.
Het recht op een leefbaar loon of inkomen is voor vele boeren vandaag nog verre van realiteit. Ook in de cacaosector: zo voerden we enkele jaren geleden actie rond een leefbaar inkomen voor cacaoboeren in Ivoorkust, die ongeveer 67 cent per dag verdienen voor een hele dag zwaar labeur. Veel te vaak krijgt een producent nog niet eens een prijs die de kosten van de productie dekt.
Extreme armoede in het bijzonder - en sociale onrechtvaardigheid in het algemeen - liggen aan de basis van tal van milieu- en mensenrechtenschendingen zoals kinderarbeid, ontbossing, overmatig gebruik van pesticides, … Iets wat nog meer in de hand gewerkt wordt door de COVID-crisis.
Deze link wordt in het duurzaamheidsdebat te weinig gemaakt. Een echte duurzame switch kan enkel wanneer sociale onrechtvaardigheid in de wereldhandel structureel wordt aangepakt. Zolang cacaoboeren geen toegang hebben tot een leefbaar inkomen, kan er geen sprake zijn van duurzame chocolade, want armoede kan nooit duurzaam zijn.
In België is er een duidelijk engagement voor duurzaamheid van de cacao- en chocoladebedrijven. Beyond Chocolate is een multi-stakeholderplatform met als doel om onder andere kinderarbeid definitief uit de cacaosector bannen, en ervoor te zorgen dat alle cacaoproducenten die de Belgische markt bevoorraden, een leefbaar inkomen zullen verdienen tegen 2030.
Het engagement van Tony’s Chocolonely, Oxfam, Belvas, Lidl en ook Beyond Chocolate zijn mooie initiatieven met heel veel potentieel om de cacao- en chocoladesector te verduurzamen. Maar omdat ze gebaseerd zijn op vrijwillig engagement, is hun draagwijdte hoogstwaarschijnlijk te beperkt om een leefbaar inkomen te garanderen voor alle cacaoboeren. Ook het recente gezamenlijk initiatief van de Ghanese en Ivoriaanse overheid om een extra heffing op cacao te eisen om zo een beter inkomen voor hun cacaoboeren te garanderen, blijkt onvoldoende - aangezien bedrijven hun aankopen kunnen uitstellen, of ergens anders cacao kunnen inkopen.
Sinds 1 april is de cacaoprijs met 25% gedaald. Er is dus dringend nood aan een wetgevend kader dat bedrijven verplicht om mensenrechten te respecteren, en in het bijzonder het recht op een leefbaar inkomen. Er loopt een proces dat zo’n wet start op Europees niveau, maar ook hier in België voeren we actie. Samen met onder andere Oxfam, Galler en Belvas roepen we op om een wet op nationaal niveau te lanceren.